Cicourèio
Cichorium intybus
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Cicòri, Cicòri-fèr, Cicourèio-amaro, Cicourèio-de-la-bono, Sautourno.
Noms en français : Chicorée amère, Chicorée sauvage.
Descripcioun :La cicourèio, forço couneigudo peréu souto lou noum de cicòri, es uno planto fèro di flour bluio estacado tout de long de la cambo. En ivèr, li fueio en rouseto soun coumpausado d'une seguido de tros coume de triangle (fotò).
Usanço :Ei di proun acampado coume ensalado champanello que s'atrobo eisa dins lis ermas e long di camin, basto de cerca li vièii cambo (fotò). A un goust un pau amar, èi mai goustado quouro la sablo la cuerb e vèn un pau blanco. Recoumendado pèr bèn digeri, li racino soun richo en inulino, bono contro trop de graisso dins lou sang e mai.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cichorium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Liò : Champ
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Cichorium intybus L., 1753
Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810